driehoek van Pascal wiskunde-interactief.be
- Hoeveel combinaties van 4 elementen kan je maken uit een verzameling van 6?
In het rooster kies je horizontaal het vakje p= 4 en verticaal n= 6. Je vindt dat het 15 combinaties
zijn.
-
De helft van het rooster is leeg: p ≤ n (je kan
niet meer elementen nemen dan je er hebt).
- We herkennen in de driehoek ook enkele eigenschappen van combinaties:
C | n | = 1 We vinden deze waarden op de diagonaal van het rooster (p = n) |
n | ||
C | 0 | = 1 We vinden deze waarden op de eerste kolom van het rooster (p = 0) |
n |
De som van twee willekeurige getallen naast elkaar vinden we steeds onder het
rechtse getal:
3 + 3 = 6
6 + 15 = 21 9 + 36 = 45
21 + 7 = 28
Beginnend met kolom 0 (overal 1) kunnen we de hele tabel verder opbouwen.
(a + b )0 = 1
Met de driehoek van Pascal kan je meteen hogere machten uitwerken zonder formules te leren!
- De coefficienten vind je op de rijen van de
driehoek.
- De exponent van a start
telkens van n en daalt tot 0.
- De exponent van b start
telkens van 0 en stijgt tot n.
som van de getallen
op een rij
De som van alle getallen van rij n is steeds gelijk aan
2n.
We vullen achteraan de opeenvolgende machten van 11 in.
Kijk dan eens naar de driehoek van Pascal en lees de getallen op een rij als één
getal...
Vanaf rij 5 krijg je getallen met 2 of meer cijfers. Vergelijk met de machten
van 11 en ontdek hoe je ze kan lezen.
Bijvoorbeeld: 115 = 161051
Op rij 5 staan de getallen 1 - 5 - 10 - 10 - 5 - 1.
Net zoals bij het optellen van getallen kan je bij het getal 10: "0
schrijven en 1 onthouden".
Zo krijg je: 1 - 5+1 - 0+1 - 0 - 5 - 1 of m.a.w. 1 - 6 - 1 - 0 - 5 - 1
Boven rij 0 is geen rij: de som van alle getallen in de tabel, boven rij 0 =
0.
De som van alle getallen boven rij 1 = 1 (enkel de 1 van rij 0).
De som van alle getallen boven rij 2 = 3 (1+1+1).
De som van alle getallen boven rij 3 = 7 (1+1+1+1+2+1).
...
De som van alle getallen boven rij n = 2n - 1
Vul achter elke rij van de tabel in met ja of neen of het rijnummer een
priemgetal is.
(= een natuurlijk getal groter dan 1 dat enkel door zichzelf of 1 deelbaar is)
Kijk nu eens naar de getallen van deze (buiten de cijfers 1). Raar (?)
maar waar:
Als het rijnummer een priemgetal is, zijn alle getallen van deze rij (buiten de
1) veelvouden van dat rijnummer!
Bereken de som van de getallen van elke diagonaal en noteer achteraan het
getal in het gekleurde vakje.
De rij die je zo
verkrijgt is gekend als ' de rij van Fibonacci'.
Fibonnacci was een Italiaans wiskundige uit Pisa, die in 1202 de rij publiceerde
als de oplossing van het 'konijnenprobleem'.
Meer over deze fascinerende rij en het konijnenprobleem op de pagina
Fibonacci en het konijnenprobleem
kwadraten
Vanaf kolom twee verschijnen met een eenvoudig rekensommetje opeenvolgende
kwadraten van natuurlijke getallen.
Je kunt voor elke kolom een dergelijke formule vinden, die voor heel de kolom
geldt.
Voor elke volgende kolom heb je in je formule telkens één getal meer nodig.
kolom 2:
De som van twee opeenvolgende getallen van de kolom
is steeds een kwadraat.
Deze getallen in kolom 2 zijn
de zogenaamde driehoeksgetallen:
Met hoeveel bolletjes maak je telkens een groter driehoekje?
kolom 3:
Wanneer je een getal aftrekt van het getal, twee rijen lager,
krijg je steeds een kwadraat.
kolom 4:
De som van vier opeenvolgende getallen,
respectievelijk vermenigvuldigt met
de
coëfficiënten 1, -1, -1 en 1
is steeds een kwadraat
ringen
De driehoek van Pascal wordt ook vaak voorgesteld als een gelijkbenige
driehoek.
Het is niet zo handig om het aantal combinaties af te lezen, maar er verschijnen
nu nog andere eigenschappen:
Elk getal in de driehoek wordt omringd door 6
getallen. Het product van deze getallen is steeds een kwadraat.
Zo bv.:
Sla je in een ring telkens een getal over, dan is bovendien het |
Raster je in de driehoek alle veelvouden van een getal, dan verkrijg je
merkwaardige patronen.
Laat je de veelvouden wit en kleur je de andere getallen, dan krijg je:
aantal combinaties |